طلاق بائن نوعی از طلاق است که پس از اجرای صیغه طلاق، دیگر امکان رجوع بین زوجین وجود ندارد و رابطه زناشویی خاتمه یافته است. البته که در حقوق خانواده ایران، طلاق اصولاً رجعی شناخته می‌شود مگر آنکه یکی از شرایط قانونی طلاق بائن را داشته باشد.

ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی، انواع حالت‌هایی را که طلاق از حالت رجعی به حالت بائن تغییر وضعیت می‌دهد را معرفی کرده است که به شرح ذیل است:

نزدیکی به معنای برقراری رابطه زناشویی به معنای اخص، پس از اجرای صیغه نکاح بین زوجین است. بنابراین چنانچه زوجین پیش از داشتن رابطه زناشویی و نزدیکی، نسبت به طلاق اقدام نمایند، صرف نظر از آن که درخواست طلاق از طرف کدام یک از آن‌ها ثبت شده باشد، طلاق فی‌مابین از نوع بائن و غیرقابل رجوع خواهد بود.

طلاق زنی که از نظر سنی و یا فیزیک و شرایط بدنی، وارد دوران یائسگی شده است. چنانچه طلاق زوجین پس از زمان یائسگی زوجه اتفاق افتاد، طلاق طرفین از نوع بائن بوده و امکان رجوع برای زوج وجود نخواهد داشت.

طلاق خلع و مبارات؛ زمانی که زوجه به دلیل کراهتی که نسبت به همسر خود دارد، موافقت می‌نماید که مهریه یا بخشی از مهریه یا مالی مازاد از مهریه را به زوج پرداخت کرده و در مقابل طلاق گیرد.

در چنین حالتی چنانچه زوجه نسبت به استرداد عوض داده شده به زوج اقدام ننماید، طلاق از نوع بائن خواهد بود و امکان رجوع برای زوج وجود نخواهد داشت.

 در طلاق خلع، کراهت فقط از طرف زوجه است؛ به همین دلیل مالی که زوجه پرداخت می‌کند، می‌تواند شامل تمام مهریه، بخشی از مهریه و یا مازاد بر مهریه باشد.

اما در طلاق مبارات، کراهت از سوی هر دو طرف وجود دارد و به همین سبب  مالی که زوجه می بخشد می‌تواند حداکثر تا سقف مهریه باشد.

در هر دو طلاق خلع و مبارات، مادامی که عوض از زوج مطالبه نشده باشد، طلاق از نوع بائن است و امکان رجوع برای زوج وجود ندارد.

حقوق ایران، امکان ازدواج مجدد زوجین را به رسمیت شناخته است. اما اگر آن‌ها سه بار متوالی از یکدیگر جدا شوند، طلاق سوم بائن خواهد بود. فرقی ندارد که بازگشت در دفعات قبل از طریق رجوع در طلاق بوده باشد یا ازدواج مجدد؛ در هر صورت، زوج دیگر امکان رجوع نخواهد داشت.

طلاق رجعی برخلاف طلاق بائن است و به معنای آن است که زوج می‌تواند در دوران عده طلاق که مساوی با سه طهر (سه دوره ماهانگی در زوجه) و یا سه ماه است، به زوجه رجوع نماید.

قابل ذکر آن که طلاق در حقوق ایران اصولاً از نوع طلاق رجعی بوده و جز حالت‌هایی که طلاق بائن است و پیش از این بیان شد، با طلاق رجعی مواجه هستیم.

رجوع در طلاق، تنها به خواست و اراده زوج بستگی دارد و ابراز اراده یک طرفه زوج برای برقراری مجدد رابطه زناشویی کفایت می‌نماید.

همچنین باید اشاره شود که زوجه در زمان عده طلاق، که امکان رجوع نیز در آن مهیا است، نمی‌تواند با شخص دیگری ازدواج نماید و تا پایان این مدت باید در انتظار تعیین تکلیف نهایی و قطعی شدن طلاق فی‌مابین باقی بماند.

در این نوشته با مفهوم طلاق و انواع آن آشنا شدیم و دانستیم که طلاق به خاتمه رابطه زناشویی زوجین گفته می‌شود که باید با طی کردن شرایط قانونی و اجازه مراجع صالح انجام شود. با اینکه در این نوشته تلاش کردیم به ابعاد مختلف انواع طلاق و شرایط آن ورود کنیم، لیکن پیشنهاد می‌گردد پیش از اقدام برای ثبت درخواست طلاق از مشاوره موردی استفاده نمایید. 

گروه وکلای هستیا به کمک  وکلای با سابقه خود و متخصص در حقوق خانواده می‌تواند شما را در امر طلاق و نحوه اقدام و نتایج آن همراهی نمایند.